Bánh khô mè Cẩm Lệ

Đến với du lịch Đà Nẵng không ít du khách tìm mua cho mình một món quá mang về biếu tặng cho người thân. Bánh khô Mè đặc sản quê hương Đà Nẵng, bánh được biết đến với vị thơm ngon và giữ được hương vị cổ truyền. Bánh mè được sản xuất tại Làng Cẩm Lệ thuộc phường Khuê Trung, quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng. Làng có 6 lò làm bánh khô mè, trong đó người đi “tiên phong” là bà Huỳnh Thị Điểu, tên thường gọi là Bà Liễu. Bánh khô mè Bà Liễu được sản xuất theo quy trình và nguyên liệu vùng quê như: bột gạo, bột nếp, đường kính, gừng. Bánh khô mè mang nhãn hiệu bà Liễu ngày nay khá nổi tiếng trên thị trường.

Có hai loại bánh: khô nổ và khô mè. Chất liệu nền giống nhau: bột gạo nếp, chỉ khác chiếc áo bên ngoài, khô nổ được áo với bột nếp, khô mè phủ quanh là mè, gần giống mè xững Huế. Thực ra khô mè chỉ là bước cải tiến của khô nổ, nhờ thế mới có thể vượt đèo Hải Vân để ra bắc, rời dốc Sỏi để vào nam.

Theo những lão nông đất Quảng, hình thức đầu tiên của loại bánh khô là những hạt lúa, nếp rang, được giã lớn, trộn với đường, xúc ăn bằng lá mít. Ăn như vậy mà ăn vội ăn vàng, hoặc vừa ăn vừa nói chuyện, thường dễ bị sặc…, nên người ta bèn cải tiến bằng cách rây bột vào khuôn với những ô vuông, tương tự bánh in, bên dưới khuôn lót lớp vải thô. Chưng cách thủy khuôn trên lò đã đun sôi khoảng năm phút. Từ nấu chuyển sang nướng, bằng cách tận dụng than của lò nấu, từ nướng lửa lớn sang lửa vừa, rồi nhỏ lửa để giữ cho bánh giòn và xốp. Từ các công đoạn nấu – nướng này mà bánh khô được gọi là “bánh bảy lửa”.

Giai đoạn hai của quy trình sẽ là rang mè, thắng nước đường trên lò than nóng, áo nước đường cho bánh, tẩm mè chung quanh để lát bánh có độ dảo và vị bùi.Thành công của bánh khô mè Cẩm Lệ có công của một phụ nữ chân quê: bà Liễu, ở đầu cầu Cẩm Lệ, Khuê Trung, Ðà Nẵng. Bà Liễu tên thật là Huỳnh Thị Diểu. Bà sinh ra trong một gia đình làm khô mè bên đầu cầu Cẩm Lệ, không bằng lòng với những thành công ban đầu, bà cố gắng cải tiến hình thức bao bì để nâng cao thế mạnh sản phẩm, một mặt hàng hoàn toàn mang tính thủ công. Ðến nay, thương hiệu đã đăng ký, bà tích cực quảng bá mặt hàng vào Nam ra Bắc.
Ngày trước bánh khô mè Cẩm Lệ chỉ được chế biến và sử dụng vào các dịp lễ, tết… Hiện nay bánh được sản xuất quanh năm, không chỉ người Quảng Nam, Đà Nẵng mà nhiều địa phương khác cũng đã biết tiếng và thích thưởng thức bánh khô mè..